Diagnostyka i leczenie urazów stóp

„Stopa jest machiną o mistrzowskiej konstrukcji oraz dziełem sztuki” to sentencja Leonarda da Vinci.  Niestety, jak każda konstrukcja czasem ulega deformacjom, zmianom przeciążeniowym i zwyrodnieniu oraz urazom.

Do najczęstszych schorzeń występujących w obrębie stopy należą:

• ostrogi piętowe,
• paluch koślawy (hallux valgus),paluch sztywny (hallux rigidus),
• deformacje  palców,
• metatarsalgia (nerwiak Mortona),
• płaskostopie,
• choroby  ścięgna Achillesa ( zapalenia , częściowe i całkowite zerwania),
• złamania kości stopy,
• uszkodzenia stawu skokowego , urazowe i zwyrodnieniowe,
• wady wrodzone.

Poznaj ofertę leczenia schorzeń stóp w przychodni Ortodontika w Łukowie w której pracuje zespół doświadczonych lekarzy ortopedów i chirurga – podologa zajmujących się diagnostyką i leczeniem zachowawczym i operacyjnym.

Artroskopia stawu skokowego

Artroskopia to zabieg mało inwazyjny, umożliwiający leczenie schorzeń stawu skokowo-goleniowego. Może odbywać się zarówno w znieczuleniu przewpdowym jak i ogólnym. Polega na wziernikowaniu stawu przez niewielkie nacięcia (dostępy operacyjne) przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego z niewielką traumatyzacją tkanek okołostawowych i rozpoczęciu wczesnej rehabilitacji. Artroskopia umożliwia między innymi:

• leczenie uszkodzeń chrząstek na powierzchniach stawowych stawu,
• usuwanie ciał wolnych (fragmentów kostnych lub chrzęstnych),
• technika wspomagająca w uszkodzeniach więzadłowych.

Złamania kości stopy

Złamania i skręcenie stopy oraz stawu skokowego należą do najczęstszych uszkodzeń w obrębie narządu ruchu. Najczęstszy mechanizm urazu to urazy skrętne, upadki z wysokości, urazy zmiażdżeniowe. Ból i obrzęk utrudniają lub uniemożliwiają chodzenie, co skłania pacjentów do zasięgnięcia porady lekarskiej. Odmienną grupę stanowią złamania zmęczeniowe które powstają w wyniku przewlekłego przeciążenia, bez ewidentnego urazu i doprowadzają do złamania kości (najczęściej kości śródstopia).

Leczenie złamań kości w obrębie stopy polega na unieruchomieniu i odciążeniu stopy w przypadkach złamań nieprzemieszczonych lub w przypadkach przemieszczeń odłamów leczenie operacyjne. Szczególnie trudne, obarczone znacznym procentem powikłań są złamania kości piętowej i skokowej. W tego przypadkach złamań leczenie chirurgiczne połączone jest z długotrwałym leczeniem rehabilitacyjnym.

Uszkodzenia chrząstek

Uszkodzenia chrząstek, również w obrębie stopy, to urazy które często są nierozpoznawane ze względu na trudności diagnostyczne. W przypadkach złamań przezstawowych, obejmujących powierzchnie stawowe uszkodzenia chrząstek stanowią największy problem po uzyskaniu zrostu kostnego i stanowią podłoże do rozwoju wczesnych zmian zwyrodnieniowych, ograniczeń ruchomości i przewlekłych dolegliwości bólowych. Uszkodzenia mogą powstać w wyniku zmian zapalnych w obrębie stawu powodujących degradację chrząstki .Nieprawidłowa oś stawu w przypadkach złamań, deformacji wrodzonych lub nabytych sąsiednich stawów kolanowych, biodrowych stopniowo doprowadza degradacji chrząstki i wtórnych zmian zwyrodnieniowych i zniekształceń. Leczenie obejmuje iniekcje preparatów kwasu hyaluronowego – viscosuplementacja, osocza bogatokomórkowego ( PRP) lub leczenie operacyjne, rekonstrukcji chrząstki lub osteotomie korekcyjne.

Uszkodzenia więzadeł – rekonstrukcje

Uszkodzenia więzadeł stawu skokowego są najczęstszymi uszkodzeniami narządu ruchu. Dochodzi do nich głównie podczas urazów skrętnych, rotacyjnych. W większości przypadków wystarczające jest czasowe unieruchomienie stawu z odciążeniem na okres ok 3-4 tygodni. Problemem stają się uszkodzenia rozległe, uszkodzenia więzadła trójgraniastego, kompleksu więzadeł kostki bocznej powodujące niestabilność stawu. Każdy uraz powinien być skonsultowany przez lekarza i powinna być przeprowadzona diagnostyka Rtg z USG. W przypadkach  niestabilności znacznego stopnia wskazana rozszerzona diagnostyka Rezonansu Magnetycznego, celem oceny  rozległości uszkodzeń i planowania leczenia operacyjnego. Leczenie operacyjne wymaga szczegółowego zaplanowania, współpracy pacjenta w okresie pooperacyjnym i czasem długotrwałej rehabilitacji.

Wielospecjalistyczna przychodnia Ortodentika oferuje konsultacje specjalistyczne z diagnostyką urazów stawu skokowego, posiada zaplecze rehabilitacyjne oferujące pełen zakres usług.     

Uszkodzenia ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa to najsilniejsze ścięgno w ciele człowieka. W wyniku urazów pośrednich i bezpośrednich dochodzi do uszkodzeń  ścięgna upośledzających chodzenie. Uszkodzenia mogą wystąpić w wyniku przewlekłych stanów zapalnych w schorzeniach ogólnoustrojowych takich jak RZS czy dna moczanowa. Najczęściej występują one u osób, uprawiających amatorsko sporty,bez odpowiedniego przygotowania obciążających stawy skokowe wśród których najczęściej to koszykówka, siatkówka, tenis czy piłka nożna. Uszkodzenia mogą mieć charakter całkowitych lub częściowych oraz być pod postacią zapaleń ścięgna Achillesa.  

Objawy zerwania ścięgna Achillesa to najczęściej nagły ból i obrzęk oraz uczucie „kopnięcia w podudzie”. Dolegliwości bólowe podczas chodzenia, brak możliwości stania „na palcach” należy skonsultować z lekarzem który na podstawie badania klinicznego, Rtg i niejednokrotnie badania USG ocenia stopień uszkodzenia ścięgna Achillesa. Leczenie całkowitego  zerwanego ścięgna Achillesa wymaga leczenia operacyjnego. Uszkodzenia przeciążeniowe wymagają odciążenia kończyny i  fizykoterapii.  

Diagnostyka chodu – badania komputerowe

Współczesna analiza chodu obejmuje badanie z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu, przede wszystkim komputerowego wraz z analitycznym oprogramowaniem. Do badania wykorzystywane są  platformy diagnostyczne (podobaroskop), Podoscaner, czujniki sensomotoryczne oraz podoskop i plantokonturograf. Prawidłowo zdiagnozowane zaburzenia chodu dają możliwość zaopatrzenia i zmniejszeniu dolegliwości bólowych oraz profilaktyki wtórnych zmian przeciążeniowych stawów wyżej położonych (skokowych, kolanowych, biodrowych i kręgosłupa). Analiza zaburzeń chodu i wad stopy ma szczególne znaczenie u pacjentów w wieku rozwojowym (dzieci w okresie wzrostu kostnego).

Przestrzenna i czasowa kontrola parametrów chodu stanowi jedną z najbardziej efektywnych metod umożliwiających sprawdzenie postępów rehabilitacji, kondycji po doznanych urazach lub przebytych operacjach w obrębie stopy, stawów kolanowych, biodrowych i schorzeń neurologicznych, identyfikację patologii i ogólną analizę chodu przy doborze aparatów zaopatrzenia ortopedycznego. Szczególne znaczenie ma u osób z przewlekłymi schorzeniami neurologicznymi ośrodkowego i obwodowego układy nerwowego – udar, uszkodzenia nerwów obwodowych kończyn dolnych, cukrzyca z objawami stopy cukrzycowej, RZS. płaskostopie.

Na podstawie wyników badań można opracować indywidualny program rehabilitacji (terapię manualną, kinezyterapię) oraz projektujemy indywidualne zaopatrzenie profilaktyczno – rehabilitacyjne (wkładki ortopedyczne, odciążenia, obuwie).

Diagnostyka chodu pozwala na dokładną ocenę stanu narządów ruchu człowieka. Oceny dokonuje się na podstawie badania klinicznego i  badaniom komputerowym.

Polega na ocenie funkcji równowagi, analizie chodu i stopniu zniekształcenia stopy. 

Badania powinno wykonywać się  zarówno u dzieci, młodzieży jak i u osób dorosłych oraz osób w podeszłym wieku szczególnie ze schorzeniami przewlekłymi. 

Haluksy

Haluksy to schorzenie, dotykające coraz większą część społeczeństwa. Ich główną przyczyną są  noszenie zbyt ciasnego obuwia, otyłość, przebyte złamania lub urazy więzadłowe, uwarunkowania genetyczne. Przewlekły stan zapalny kaletki stawu śródstopno palcowego I często utrudnia chodzenie i jest przyczyną dolegliwości bólowych. Leczenie zachowawcze stosowane w zniekształceniach o niewielkim nasileniu  polega na stosowaniu:

• aparatów korekcyjnych na dzień lub na noc-pelot ,klinów międzypalcowych i separatorów,
• dobór wygodnego obuwia.

W przypadkach nasilonych deformacji konieczne jest leczenie operacyjne. Kwalifikacja do leczenia operacyjnego odbywa się się na podstawie badania klinicznego i zdjęć Rtg, na podstawie których kwalifikuje się do  odpowiedniej metody  operacyjnej. Podczas zabiegu wykorzystywane są różne metody operacyjne. Warunkiem powodzenia operacji jest staranne dobranie jej rodzaju metody operacyjnej do deformacji stopy. Pacjenci po zabiegu powinni bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza.

Palce młotkowate

Palce młotkowate to najczęstsze obok haluksów schorzenie stóp. Polega na przykurczu drugiego palca w stawie międzypaliczkowym bliższym stopy i zniekształceniu powodującym powstawaniu bolesnych modzeli . Przyczyną deformacją są:

• noszenie butów o niewłaściwym kształcie
• następstwo rozwój haluksów,
• wady anatomiczne,
• schorzenia neurologiczne,
• schorzenia ogólnoustrojowe- reumatoidalne zapalenie stawów.

Leczenie palców młotkowatych zależy od stopnia deformacji stóp. We wczesnym stadium lekarz zaleca zazwyczaj wykonywanie ćwiczeń, poprawiających zakres ruchu palców, oraz noszenie specjalnych aparatów. W przypadkach zaawansowanej deformacji przeprowadza się zabieg operacyjny.

Płaskostopie

Płaskostopie to zniekształcenie stopy, polegające na obniżeniu  fizjologicznych sklepień.  Efektem ów deformacji jest widoczne spłaszczenie stopy i ułożenie kości linii prostej. Medycyna wyróżnia dwa rodzaje płaskostopia:

• płaskostopie podłużne – obniżenie łuku przyśrodkowego stopy,
• płaskostopie poprzeczne – obniżenie łuku poprzecznego przedniego stopy.

Najczęstszą przyczyną występowania płaskostopia jest upośledzenie mięśni utrzymujących wysklepienie łuków stopy. Inne powody to nadwaga oraz noszenie niewłaściwego obuwia. Leczenie płaskostopia zazwyczaj opiera się na metodach zachowawczych. Lekarze zalecają fizykoerapię, wkładki korekcyjne oraz obuwie ortopedyczne. W szczególnych przypadkach przeprowadza się operację.

Ostrogi piętowe

Ostrogi piętowe to objaw entezopatii rozcięgna podeszwowego. We wczesnym  okresie choroby diagnostyka opiera się na podstawie badania klinicznego, badania USG. O0bjawy radiologiczne są mało zaznaczone. Przyczyną ich tworzenia się jest przewlekły stan zapalny w obrębie przyczepu rozcięgna podeszwowego do kości piętowej. To właśnie on powoduje uporczywy ból, na który skarży się wielu pacjentów. Zapalenie może być skutkiem noszenia niewygodnego obuwia, przeciążenia (nadwagi)  deformacji stopy.

Leczenie w przypadku zapalenia rozcięgna podeszwowego rozpoczyna się od podania leków przeciwzapalnych,  rehabilitacja zaopatrzenie we wkładki odciążające. Leczenie obejmuje stosowanie  jonoforez, pola magnetycznego i ultradźwięków oraz  fali uderzeniowej. W przypadkach zaawansowanych opornych na leczenie zachowawcze stosowane są iniekcje miejscowe preparatów osocza bogatopłytkowego ( PRP ) lub sterydów. Leczenie operacyjne stosowane jest rzadko.

W przychodni Ortodentika doświadczony zespół specjalistów oferuje diagnostykę, pełny zakres leczenia i rehabilitację utrudniającego codzienne życie schorzenia. 

Neuropatie uciskowe

Neuropatia to choroba nerwów obwodowych spowodowana uciskiem tkanek na nerw przechodzący w naturalnym kanale. Może być wynikiem zmian przeciążeniowych lub zmian pourazowych. Główne objawy neuropatii uciskowej:

• niedowłady ruchowe, zanik lub osłabienie odruchów i mięśni,
• zaburzenia czucia,
• zaburzenia naczynioruchowe oraz nadmierna potliwość.

Przyczyną powstawania neuropatii uciskowej jest ucisk tkanek na nerw i postępujące uszkodzenie nerwu. Diagnostyka obejmuje badanie kliniczne rozszerzone o badania specjalistyczne – elektromiograficzne potwierdzające miejsce ucisku nerwu. Leczenie neuroterapii polega  na leczeniu operacyjnym w przypadkach potwierdzonych badaniami specjalistycznymi w niektórych przypadkach dobre wyniki daje leczenie rehabilitacyjne.

Złamania zmęczeniowe

Złamanie zmęczeniowe jest szczególnym rodzajem złamań powstającym w wyniku urazu przewlekłego.  Najczęściej narażeni są na nie sportowcy, a także osoby, wykonujące pracę w wymuszonej pozycji obciążającej stopy. Do czynników ryzyka zalicza się także otyłość, nieprawidłowy  trening, zbyt twarde podłoże podczas ćwiczeń czy też brak należytego przygotowania treningowego. Objawami złamania zmęczeniowego jest przede wszystkim narastający ból. W niektórych przypadkach można zaobserwować także obrzęk , najczęściej bez cech krwiaka okolicy złamania. 

Leczenie złamania zmęczeniowego polega przede wszystkim na odciążeniu stopy oraz rehabilitacji. Pomocne są zabiegi fizykalne – laseroterapia i ultradźwięki, farmakoterapia , zazwyczaj są to złamania nieprzemieszczone i nie wymagają leczenia operacyjnego.